Steeds meer imkers kopen een raszuivere koningin om daarvan eigen koninginnen na te telen. Maar ook ervaart men dat het omwisselen van koninginnen in bestaande volken niet altijd goed gaat. Men moet dus een methode toepassen die enige zekerheid geeft.

 

 Methode 1: In een kunstzwerm( schudzwerm) .

De zekerste methode, of het nou gaat om bevruchte of onbevruchte koninginnen, is het maken van een kunstzwerm. Men veegt jonge bijen, van minstens 6 beter 8 of 10 ramen, van ramen met broed zonder koningin (rooster gebruiken) in een kast met kunstraat. Het mogen ook jonge bijen van verschillende volken zijn. In een kooitje wordt een koningin zonder of met begeleidende bijen vooraf of na het vullen in de kast tussen de raten gehangen. De kast wordt gesloten en op een donkere koele plaats (15 tot 20 °C) weggezet en gevoerd met suikerwater 1:1. Na drie dagen wordt de kast laat in de avond of ‘s morgens vroeg op zijn nieuwe plaats gezet en het vlieggat wordt geopend. De koningin en de bijen hebben dan de gelegenheid gehad een harmonische eenheid te worden en gezond te starten op onbewerkte raat. Het voeren met suikerwater bevordert het uitbouwen van de kunstraat en wekt de broeddrift op.

Methode 2. In een aflegger.

Onbevruchte en daardoor misschien niet zo dure koninginnen van telers laten zich ook in afleggers of kleinere kastjes invoeren. Om het risico zo klein mogelijk te maken doet men het volgende:

• Aflegger, 7 tot 9 dagen voor het invoeren, maken, door 3 tot 5 overwegend  verzegelde broedramen en de daarop zittende bijen, te gebruiken.

• Aflegger op een andere plaats zetten.

• Op de dag van invoeren van een koningin alle redcellen wegbreken en de koningin in een kooitje afgesloten met suikerdeeg, en zonder begeleidende bijen tussen de ramen hangen. Zo komt de koningin in een volk, dat overwegend jonge bijen bezit. De jonge bijen zullen ook een onbevruchte koningin aannemen. In een broedaflegger gaat het voor 99,9% goed’.
  

•   Deze methode bevalt mij het beste en ik adviseer dat ook aan de imkers die een koningin bestellen. Men wacht tot men de koningin heeft ontvangen en gaat dan als volgt te werk. Op twee of drie meter van een goed bijenvolk plaatst men een lege kast. Men plaatst uit het goede volk 3 ramen met open broed. Hierop zitten veel jonge en dus verzorgende bijen. Daarnaast plaatst men nog een voerraam en een raam met kunstraat. Men klopt nog 1 of twee ramen bijen af in de lege kast. Belangrijk is dat men direct na deze werkzaamheden het invoerkooitje met daarin de koningin tussen de raten hangt . In de tijd dat de bijen de koningin bevrijden zijn de oude bijen afgevlogen en houdt men alleen jonge bijen over die niet agressief zijn tegenover de nieuwe koningin. Het beste is dit te doen op het moment dat er door de bijen wordt gevlogen. Men is vaak verbaasd dat er open broed wordt gegeven. Ten eerste heeft men dan veel verzorgende bijen ten tweede als men het invoer kooitje direct in de broedaflegger plaatst dan hebben de bijen nog geen behoefte om doppen te zetten. Nogmaals dit blijft voor mij de betrouwbaarste methode van invoeren van een nieuwe koningin.

   René Schieback schrijft  bij elke uitgave van Bienen Journal ook een stukje wat past bij dat jaargetijde. Zo schreef hij bij de uitgave van juli een artikeltje over het maken van afleggers

   

  Methode 3: Afleggers maken volgens Bienen Journal ( Duits bijenblad)

  Hij maakt na de laatste oogst tussen eind juli en begin augustus afleggers met overtollige bijen uit de honingkamers. Hij gaat als volgt te werk:

   

  1. Voor de laatste honingoogst bereidt hij een broedkamer voor, met 2 ramen vol honing of ander voer, 2 uitgebouwde lege ramen, 2 ramen met kunstraat en een scheidingswand.( of thermoschied) De bodem blijft open, de vliegopening is gesloten.

  2. Een jonge koningin wordt in een invoerkooitje tussen een uitgebouwd raam en een voerraam gehangen. Een paar honingkamerramen met jonge bijen worden afgeklopt in deze ruimte en voegen zich bij de koningin om haar te verzorgen, te bevrijden en te voeden.

  3. Met een bijenuitlaat op de voorbereide broedkamer, worden daar minimaal drie honingkamers bovenop geplaatst.

  4. De vliegopening blijft 4 dagen gesloten; de gaasbodem blijft open( geen varroa -lade plaatsen dus)

  5.De bijen uit de opgezette honingkamers gaan ’s nachts door de bijenuitlaat naar de broedkamer met de koningin.

  6. Neem na een of twee dagen de honingkamers eraf om te slingeren en plaats de voerbak.

  7. Voer met een dunne suikeroplossing Verhouding:1 liter water en 600 gram suiker.

  8. Geef 5 tot 6 liter per keer van deze oplossing of maak meteen een jerrycan  ( 5 liter water: 3 kilo suiker) 

  9. Door deze dunne oplossing wordt de koningin aangezet om een groot broednest te vormen, zodat er veel winterbijen ontstaan.

  10. Door deze dunne oplossing worden de ramen met kunstraat prachtig uitgebouwd.

  11. Herhaal dit voeren om de week (Nu verhouding 1:1) tot half september .Geef daarna nog een laatste oplossing voor de winter: 6 kg suiker op 4 water

   

  P.S.

  De oude volken kun je eind september/ begin oktober van nieuwe koninginnen voorzien.

  Zorg ervoor dat de scheidingswanden in deze volken vanaf augustus  naar de zijkanten worden geschoven en de ruimtes worden opgevuld met ramen met kunstraat, zodra de honingkamers zijn verwijderd en je met voeren begint. Deze 4 of 5 ramen met kunstraat worden door het voeren met een dunne suikeroplossing prachtig uitgebouwd . De oude koningin gaat nog een prachtig broednest aanleggen, voordat je haar wisselt met een jonge koningin. Deze volken worden overwinterd op 9 of 10 ramen. Eventueel wordt er een mooi uitgebouwd raam met voer aan een aflegger gegeven. In het voorjaar wordt de broedruimte weer aangepast tot 6 a 7 ramen en wordt het overtollige voedsel naast de schied ( scheidingswand)geplaatst of afgenomen.

• Resumé: Tussen april en augustus geen jonge koninginnen in grote volken invoeren. Invoeren in maart of april geeft meestal geen problemen. De koninginnen eind september of begin oktober invoeren gaat ook heel goed. Waardevolle koninginnen invoeren in een kunstzwerm ( schudzwerm) of broedaflegger. Wanneer men oude koninginnen wil vervangen wees er dan zeker van dat er niet reeds een jonge koningin in de kast aanwezig is. Twee koninginnen in een volk komt vaker voor dan men denkt. Als de koningin in een kunstzwerm is ingevoerd minstens een week wachten voor men controleert.